Borstkanker is in Nederland de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Een op de acht vrouwen krijgt hiermee te maken. Onder vrouwen tussen 30 en 59 jaar is het de meest voorkomende doodsoorzaak.
Conventionele behandelingen kunnen aanleiding zijn voor bijwerkingen. Veel voorkomende bijwerkingen zijn vermoeidheid, angst, misselijkheid, pijn en lymfoedeem. Deze bijwerkingen kunnen tevens een reden zijn om complementaire hulp te zoeken. Bij vermoeidheid lijken vooral lichaamsbeweging en stress reducerende behandelingen effectief.
Stressreductie
Sociologisch onderzoek toonde aan dat veel vrouwen met borstkanker zich sterk voordoen en het sociaal niet acceptabel vinden angst, woede of negatieve emoties te tonen. Daarnaast blijkt uit studies dat angst, depressie en gevoelens van onmacht relatief veel voorkomen. Gemiddeld lijdt 30% van de borstkankerpatiënten aan een depressie, en wordt deze vaak onvoldoende onderkend door de behandelaar. Depressie bij kanker is vaak goed te behandelen, mits juist gediagnosticeerd. Op gebied van stressreductie zijn er diverse complementaire behandelingen onderzocht. Zo blijkt lichaamsmassage stress, angst en pijn te verminderen en de stemming te verbeteren.
Voor aromatherapie is dit eveneens aangetoond. Ook meditatie, ademhalingsoefeningen en yoga kunnen angst en pijn verminderen. Verder kan het bijhouden van een dagboek of deelname aan psychotherapie of lotgenoten steungroepen bijdragen aan stress verminderen en het verbeteren van de kwaliteit van leven. Individuele psychotherapie kan ook pijn verminderend werken en lijkt kosten van verdere behandeling te besparen. Positief blijken ook de invloeden van Yoga therapie en biedt vele voordelen die voor borstkankerpatiënten van waarde kunnen zijn. Het draagt bij aan flexibiliteit en kracht, vergroot het uithoudingsvermogen, balans en botdichtheid en zorgt voor ontspanning en gewichtsbeheersing. Onderzoek toonde aan dat yoga een positieve invloed heeft op het immuunsysteem, de spijsvertering, stemming, bloedcirculatie en slaap. Vanwege de positieve onderzoeken bij kankerpatiënten zijn er steeds meer opleidingen voor yogadocenten beschikbaar die zich richten op het behandelen van of lesgeven aan kankerpatiënten.
Onderzoek naar effecten van massage bij kanker
Massagetherapie vermindert pijn, heeft een positieve invloed op de stemming (zoals boosheid, verwarring en depressie) en op vermoeidheid bij patiënten met kanker die chemotherapie ondergaan. Dit blijkt uit een studie van de universiteit van Minnesota. 87 procent van de 164 onderzochte patiënten waren vrouwen, waarvan meer dan de helft borstkanker had. De patiënten werden willekeurig verdeeld in drie groepen en ondergingen vier weken lang massagetherapie, healing touch of waren in de nabijheid van een therapeut zonder dat er een behandeling werd gegeven. De drie groepen ondergingen tevens vier weken alleen de standaardbehandeling voor kanker, wat diende als controleconditie. In de massagetherapiegroep werd de standaard Zweedse massage gegeven, in de healing touch groep werden volgens een standaard protocol, aanrakingstechnieken gevolgd, terwijl in de derde groep alleen muziek werd gedraaid (net als bij de andere groepen). De uitkomst van het onderzoek was dat massagetherapie en healing touch effectiever waren dan alleen de aanwezigheid van een therapeut of de standaardbehandeling. Daarbij werd gekeken naar de lichamelijke ontspanning, pijnvermindering, stemmingsverbetering en vermoeidheid. Mensen uit de massagegroep hadden bovendien minder anti-ontstekingsmedicatie nodig. Topinstituten in de USA integreren inmiddels al massage op kanker afdelingen. Uit een ander onderzoek blijkt dat zelfs aanraken helpt tegen pijn en tegen een slechte stemming. Dat bleek uit een studie in de VS die in september 2008 in een tijdschrift voor internisten gepubliceerd werd. Massage bij kanker is ook zinvol om pijn te verminderen en depressieve gevoelens tegen te gaan.
In deze studie werden alleen de directe effecten van massage en aanraking bekeken, niet de effecten op de wat langere termijn. Massage en aanraken zijn simpele zaken, die geen bijwerkingen hebben en dus gewoon groen licht dient te hebben!.
Kortom: Massage blijkt voor kankerpatiënten een probaat middel te zijn om zich lekkerder te voelen. Het helpt bovendien om het veranderde lichaam en het veranderde leven te accepteren.